Tijdschrift Milieu
December 2023, nr. 6

Proefproject leidt tot
circulair keteninitiatief

Circulair straatmeubilair van Falcolinea in Strijen-centrum. Foto: CIRCO

Anke van Ravensteijn is medewerker internationale kennusuitwisseling en Hub support bij CIRCO.

Circulair

Allemaal samen kopen gemeenten jaarlijks drie keer zoveel straatmeubilair als Rijkswaterstaat. Het CIRCO-project ‘Circulaire kansen rondom vervanging infrastructuur en straatmeubilair’ toont het potentieel voor circulair aanbesteden op dit punt. Samenwerking in de keten blijkt essentieel voor succes. Afgelopen voorjaar ontstond er zowaar een keteninitiatief!

Door: Anke van Ravensteijn

Oproep: gemeente als opdrachtgever nodig!

Er is nog een gemeente nodig om dit keteninitiatief daadwerkelijk uit te voeren! Alles ligt klaar, de partijen doen mee maar er ontbreekt nog een gemeente met ruimte voor de hub. Een gemeente die zegt: hier is de opdracht om alle materialen die vrijkomen bij reparatie en herinrichting op te slaan in de Urban Miner Hub.

Dus ben jij vanuit jouw gemeente op zoek naar nieuwe oplossingen om circulaire en duurzame oplossingen mogelijk te maken? Neem dan contact op met Hannah Bruinink van de circulaire broedplaats Blue City: h.bruinink@bluecity.nl

In CIRCO Tracks – een programma van CLICKnl, het kennis- en innovatienetwerk van de creatieve industrie, ondersteund door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat – worden nieuwe circulaire verdienmodellen verkend. Bijvoorbeeld samenwerkingsverbanden die leiden tot een alternatief voor de ‘lineaire’ bouwketen. Een circulaire manier van werken¹ komt het best tot zijn recht wanneer alle partijen in een keten meedoen. Dat is zelfs essentieel in sectoren waar de waarde van de producten of materialen na gebruik beperkt is. Dit kan worden ingegeven door regelgeving, of door sectoren zelfstandig worden gestart. Belangrijk is in elk geval dat iedereen – van de grondstofleveranciers tot de eindgebruikers en de inzamel- en verwerkingspartijen – meedoet.

“Het keteninitiatief is een one-stop-shop voor de gemeente waarbij ze op één fysieke locatie gebruikt straatmeubilair kan samenbrengen”

De hele keten aanwezig

Bij deze CIRCO-track waren partijen aanwezig uit de hele keten voor grond-, weg- en waterbouw (gww): producenten van straatmeubilair, ontwerpers, aannemers, partijen die al bouwproducten hergebruiken (zoals een sloopaannemer met een tweedehands materialen-hub), aannemers die werken aan oplossingen voor wateroverschotten en -tekorten, en de opdrachtgever: de gemeente Rotterdam. Daardoor ontstond er een mooie dynamiek die uiteindelijk leidde tot een keteninitiatief: een one-stop-shop waar de gemeente op één fysieke locatie gebruikt straatmeubilair kan brengen. Daarbij is een aantal grote producenten betrokken. De ketenpartners kijken naar wat er mogelijk is qua ‘verwaarding’. Dus moeten er bijvoorbeeld nieuwe bankjes komen, dan kijkt de gemeente eerst in deze hub of er nog materiaal is dat kan worden hergebruikt.

Ontstaan en obstakels

De gemeente Rotterdam schetste de uitdaging waar zij voor staat: in 2030 volledig circulair inkopen. Daarbij is er nu al heel veel uitstroom van straatmeubilair, en voelt ‘zonde’ om nog bruikbare materialen in de schrootbak te gooien en dan nieuw circulair en duurzaam materiaal te moeten aanschaffen. Om te kijken of dit anders kon, zijn alle partijen met CIRCO methodologie² aan de slag gegaan, waarbij allereerst de eigen keten in kaart werd gebracht: waar liggen kansen en bedreigingen?

Een moeilijkheid was dat elke partij een andere verhouding heeft tot het proces. Sloopaannemers zijn nu gewend dat zij eigenaar worden van alles wat gesloopt wordt. Een ontwerper ontwerpt, maar produceert niet. Hier moeten dus andere afspraken over worden gemaakt. Het doel van de ketensamenwerking is om materialen (bijvoorbeeld bankjes) die vrijkomen opnieuw in te zetten met een zo groot mogelijk waardebehoud. Dus is in het proces een model geschetst hoe partijen via andere verhoudingen kunnen samenwerken en op welke manier de contracten dan moeten veranderen. De schaal van de gemeente Rotterdam maakt het verkennen van dit soort nieuwe verhoudingen mogelijk.

Wat is er ontstaan uit de CIRCO-track?

Tijdens de pitches sloegen de deelnemers de handen ineen: Dura Vermeer en Van Liempd Sloopbedrijven kwamen met het idee om een Urban Miner hub voor bouwmaterialen aan te leggen. Daar kunnen gemeenten materiaal opslaan totdat ze het nodig hebben, of het verkopen als ze het echt niet meer gebruiken. Door deze samenwerking, waaraan ook fabrikanten Falco en Velopa meedoen, komen de bankjes weer terug bij de producenten zelf, in plaats van te eindigen op de afvalhoop. De bedrijven pakken dit gedeelte dus ook op; de gemeente heeft er verder geen werk aan (behalve het verstrekken van de opdracht). Zo is er dus constant zicht op welke materialen nog beschikbaar zijn. De opdracht aan ontwerpers verandert dan ook in de richting van: ‘ontwerp straatmeubilair met de volgende gebruikte materialen…’ Zo is er echt een nieuwe vorm van samenwerken ontstaan in de keten. Door de schaal kan een gemeente met dit keteninitiatief impact maken en versnellen om circulaire ambities te halen.

Circulair straatmeubilair van Falcolinea in Strijen. Foto: CIRCO

Oproep: gemeente als opdrachtgever nodig!

Referenties

Warning

/var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/milieu.vvm.info/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php

965

Proefproject leidt tot circulair keteninitiatief (copy)

Vorige pagina

Warning

/var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/milieu.vvm.info/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php

928

Proefproject leidt tot circulair keteninitiatief (copy)

Volgende pagina

Abonneer je op onze nieuwsbrief

Tijdschrift Milieu is een uitgave van de VVM en verschijnt zes keer per jaar in een oplage van 1.750 exemplaren.

Proefproject leidt tot circulair keteninitiatief (copy)

Tijdschrift Milieu
December 2023, nr. 6